Jakie właściwości powinny mieć przewody sygnałowe, sterownicze, transmisji danych, aby mogły być używane w trudnych warunkach na produkcji? Odporność na olej, podobnie jak dobre właściwości elektryczne znajdują się na szczycie listy. Wiedział o tym Oskar Lapp, gdy pod koniec lat 50. wynalazł ÖLFLEX®, pierwszy przewód sterowniczy z żyłami oznaczonymi kolorami. Przedni człon nazwy sugeruje, że przewód ten jest szczególnie odporny na oleje, smary i wiele innych czynników. Jednak od czasu do czasu zdarzają się przypadki, gdy ÖLFLEX® lub inny przewód z oferty LAPP ulega korozji pod wpływem określonych substancji chemicznych. Chemicy w laboratoriach LAPP szybko ustalają przyczynę. „Sprawcą jest zazwyczaj dodatek w smarze lub substancja chemiczna w środku czyszczącym, która wchodzi w reakcję z powłoką przewodu” mówi Tanja Wieland, kierownik laboratorium Cable & Analytics w LAPP. Może to doprowadzić do zniszczenia tworzywa sztucznego, co spowoduje wstrzymanie produkcji. Dlatego Wieland zawsze zaleca wcześniejsze skonsultowanie się z firmą LAPP. To najlepsze zabezpieczenie przed niespodziewanymi awariami.
Nie wszystkie oleje są sobie równe
Każdy potrafi odróżnić oliwę z oliwek od oleju silnikowego. Ale kto wie, że istnieją setki olejów, zwłaszcza do zastosowań przemysłowych z różnymi mieszankami? Istnieją dodatki zapobiegające pienieniu się, emulgatory zapewniające samoistne połączenie z wodą, demulgatory, które dokładnie temu zapobiegają. Utrudnieniem jest fakt, że oleje o tym samym oznaczeniu np. olej hydrauliczny HLP46 różnią się w zależności od producenta. Każdy, kto chce być bezpieczny, może zlecić badanie próbek swoich przewodów w laboratorium LAPP pod kątem substancji stosowanych w środowisku produkcyjnym.
Przestojów w produkcji można uniknąć stosując odpowiednie typy przewodów. Jednak kupujący często sięgają po przewody, które sprawdziły się w innych zastosowaniach, na przykład przewody z „normalną” powłoką PVC. Czasami niewielka zmiana w składzie substancji chemicznej może prowadzić do zupełnie innego zachowania podczas pracy przewodu. Wiedzą o tym eksperci z laboratoriów LAPP. W samym laboratorium w Stuttgarcie przetestowano do tej pory 650 substancji, w tym oleje, środki czyszczące i smary chłodzące w wielu wariantach. Nie da się jednak z góry przewidzieć każdej możliwej kombinacji zwłaszcza, że klienci z reguły nie informują o tym swoich dostawców. W końcu klienci nie wiedzą często, co dokładnie jest używane. Przykładem jest branża spożywcza. Zakłady produkcyjne są często czyszczone przez firmy zewnętrzne przy użyciu agresywnych substancji, przy czym firmy te nie informują swoich klientów, jakie chemikalia zawierają. Nawet zmiana firmy sprzątającej staje się wtedy ryzykiem.
Wilgotność powietrza jako akcelerator reakcji
Eksperci LAPP przekonali się w firmie chemicznej w Tajlandii, co może się stać, gdy klient zbyt nieostrożnie obchodzi się z przewodami i chemikaliami. Zewnętrzna powłoka niektórych przewodów dosłownie się stopiła. Po zaledwie dwóch tygodniach pozostała jedynie lepka masa. Przyczyną był kaprolaktam, podstawowy materiał stosowany w produkcji poliamidu, który szybko rozpuścił powłokę PU. W tym przypadku przewody napotkały pył lub stałe płatki kaprolaktamu. Ze względu na wysoką wilgotność, płatki wchłaniały wodę i reagowały z materiałem powłoki. Dzięki testowi odporności eksperci z laboratorium LAPP znaleźli przewody, które są odporne na kaprolaktam i do dziś są w użyciu bez żadnych awarii. W szczególności są to przewody z serii ROBUST, które są również dobrze przystosowane do stosowania w przemyśle spożywczym. Mogą również wytrzymać wysokoenergetyczne promieniowanie UV-C, na przykład w urządzeniach do oczyszczania powietrza.
LAPP prowadzi obecnie laboratoria między innymi w: Niemczech, Włoszech, Francji, USA, Korei Południowej, Singapurze i Indiach. „Możemy szybko odpowiedzieć na tego typu zapytania” obiecuje Jens Kärcher, Global Coordination Manager Laboratories w LAPP. W większości przypadków test przeprowadza się w następujący sposób. Kilka kawałków materiału osłonowego umieszcza się w szklanej kolbie i pokrywa cieczą, która jest podejrzana o bycie sprawcą zniszczeń. Następnie podnosi się temperaturę, aby przyspieszyć proces starzenia się przewodów. Trwa to od kilku dni do kilku tygodni. Pierwszym badaniem po tym czasie jest zawsze test mechaniczny, w którym w urządzeniu określa się wytrzymałość na rozciąganie, wydłużenie i porównuje z fabrycznie nowym materiałem. Eksperci laboratoryjni oceniają również, czy materiał się skurczył lub spuchł. W razie potrzeby ważą próbkę, aby sprawdzić, czy części materiału nie rozpuściły się lub, czy nie została wchłonięta ciecz.
Szczególne krytyczne obszary higieny
Bardzo rozbudowane wymagania ma Ecolab. Jest to amerykańska firma oferująca produkty i usługi do czyszczenia np. w przemyśle spożywczym, pralniach czy szpitalach. Ecolab wymaga również oględzin próbek tworzyw sztucznych. Czy są przebarwienia, czy powierzchnia się zmieniła? Wymagany przez firmę jest również test funkcjonalny, podczas którego mierzy się na przykład, czy ucierpiała wytrzymałość dielektryczna izolacji?
Zaskakującej awarii doświadczył producent makaronu we Włoszech. Tam przewody spotkały się z syntetycznym olejem przekładniowym i olejem uniwersalnym. Również w tym przypadku tworzywo sztuczne stało się w niektórych miejscach kruche. Użytkownik nie spodziewał się tego, ponieważ nie przewidział, że olej i przewód będą wystawione na działanie wysokiej temperatury. Test w kąpieli olejowej, w temperaturze 110°C wykazał po dwóch dniach wyraźne oznaki rozpuszczenia tworzywa. W tym przypadku laboratorium LAPP było również w stanie polecić bardziej odpowiedni typ przewodu.
Podsumowując, jeśli chcesz uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek, przy wyborze przewodów powinieneś wcześniej skontaktować się z ekspertami z LAPP. Mogą oni znaleźć odpowiedni produkt dla trudnego środowiska.
